Çocukları tabletle geç tanıştırın zira…
Çocukların üçte biri konuşmaya başlamadan evvel tablet kullanmaya başlıyor.
Tabletlerin çocuklar üzerindeki tesirleri hakkında yapılan münakaşalar, olması gerekenden daha fazla bu teknolojilerin negatif tesirlerine odaklanıyor. Bu teknolojilerin çocukları negatif olarak etkileme gücünün olduğuna inanıyorsak, pozitif etkileme potansiyelinin olduğuna da inanmamız gerekir.2017 senesinde Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir araştırma kuruluşu olan Common Sense Media tarafından yapılan araştırma, çocukların üçte birinin henüz konuşmaya ve yürümeye başlamadan evvel tablet kullanmaya başladıklarını ortaya koydu. Ülkemizde RTÜK’nam geçtiğimiz sene kasım ayında yayınladığı Çocukların Medya Kullanım Alışkanlıkları Araştırması’nın neticelerine bakıldığında bizde de vaziyetin Amerika Birleşik Devletleri’den farklı olmadığı görülüyor. Bu araştırmaya göre çocukların en çok kullandığı medya vasıtayı artık televizyon değil; cep telefonu. Vasati olarak Türkiye’de bir çocuk günlük 2 saat 39 dakika cep telefonu ile zaman geçiriyor. Araştırmalara bakıldığında çocuklar, hatta bebekler taşınabilir ekran teknolojilerini kullanma mevzusunda en az erişkinler kadar istekliler.
Bebekler elleri ile bir nesneyi anlayabildikleri andan itibaren ebeveynlerinin uslu telefonlarını ve tabletlerini almak istiyorlar. Hem de donakaltıcı bir biçimde bu aygıtları kullanmakta oldukça hünerliler. Bu aygıtların ekranındaki renkler, her yaştan çocuğa hitap edecek biçimde planlanmış oyunlar ve uygulama marketleri sayesinde aralıksız yenilenebilen içerik, televizyon lehine devam eden oyunun kaidelerini değiştirdi. Çocuklar, bu aygıtların televizyonda yer alandan çok daha fazla içeriğe erişme olanağı sunduğunun farkında.
Ebeveynler arayış içinde
2010’lu senelerden itibaren yaşamımızı abluka eten tablet ve uslu telefon teknolojileri karşısında ebeveynler arayış içerisinde. Çocuk yetiştirme ile alakalı forumlar, bloklar ve web sayfaları araştırıldığında ebeveynlerin “Çocuğumun elinden tableti alamıyorum. Ne yapmam zorunlu?” cinsinden suallerine tesadüfmek için talihli olmaya gerek yok. Ancak hemen belirtelim bu aygıtların tesirleri mevzusunda henüz çok fazla bilimsel çalışma yok. Bu vaziyetin birinci sebebi, bu teknolojilerin yaşamımıza yeni girmiş olması ikincisi ise teknolojinin aralıksız yenilenmesinden dolayı bir araştırma bitmeden yeni özelliklere sahip aygıtların piyasaya çıkması. Bu yazıda, yapılan hudutlu rakamda bilimsel araştırmanın neticeleri istikametinde sizlere tablet ve uslu telefonların çocuklar üzerindeki tesirleri ile alakalı bilgi vereceğim. Ayrıca anne, baba, çocuk bakıcısı ya da hoca olarak nelere dikkat faktörüz gerektiğini belirteceğim.
30 aya kadar izin verilmemeli
30’uncu aya kadar beyin fiziksel gelişiminin neredeyse tamamını tamamlar. Bu sebeple çocuklarda bu yarıyılın hakikat dünya tecrübeleri ile geçirilmesi ehemmiyetli. Araştırmalar, 30’uncu ayın çocukların ekran teknolojisiyle tanışmaya başlaması için kritik bir yarıyıl olduğunu gösteriyor. Bir Hayli belirti, 30’uncu aya kadar ekran teknolojilerinin çocukların fiziksel ve zekâsal gelişimini yavaşlattığını ortaya koyuyor. Az rakamda araştırma tablet ve uslu telefonlarda yer alan eğitsel uygulamaların bebeklerin daha iyi bilmelerine neden olduğunu ortaya koysa da henüz elimizde bu taşıtların kullanımının pozitif öğrenişsel neticeler doğurduğuna ait hiçbir belirti bulunmuyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nde çocuk gelişimi mevzusunda araştırmalar yürüten Dr. Garry Small, “Henüz bu teknolojilerin nörolojik tesirlerini bütün olarak öğrenmiyoruz” diyor ve ilave ediyor, “Bildiğimiz şey çocukların bu teknolojilerin karşısına geçtiğinde suskunlaştıkları ve fiziksel faaliyetlerinde eksilme olduğu.”
30 aya kadar çocukların tablet ve uslu telefonlarla değil aile fertleriyle etkileşime geçmeleri fiziksel ve öğrenişsel gelişimleri için daha bereketli. Zira fiziksel reyin çocuğunuzun zekâsal ve duygusal gelişimine katkıda bulunuyor. Çocuğunuz tabletle meşgulken çevreyi lekelemez, tablette fotoğraf yaparken koltuğunuz boya olmaz ya da çevre bölmez. Sular atlatmak, koltuğu boyamak, duvarlara fotoğraflar yapmak konutunuza hasar verir ama bu biçimde çocuğunuz dünyanın nasıl işlediğini hakikat tecrübelerle öğrenir.
Ayrıca bebeğinizin 30’uncu aya kadar olan yarıyılda sizinle ve değişik çocuklarla laflı ve fiziksel etkileşime geçmesi için olası olduğunca çok fırsat yaratmak gerekir. Çocuğunuz geliştikçe teknoloji yaşamında çok daha fazla yer kaplayacağı için beynin fiziksel gelişiminin neredeyse bitirildiği bu kritik yarıyılda, ekran teknolojilerinden uzak durması iyi bir seçim olur.
Aileler 30’uncu aydan itibaren hakimiyetli bir biçimde bu teknolojilerin kullanımına izin vermeye başlayabilirler. Yapılan araştırmada, tablet ve uslu telefonlardaki uygun eğitsel içerikle bu yaşlardan itibaren karşılaşmaya başlayan çocukların “yaratıcılık”, “hayal kurma”, “temle içerik bilgisi” ve “mektebe hazır olma” yetenekleri açısından bu teknolojileri kullanmayan akranlarına göre daha zaferli oldukları ortaya konuluyor.Hakimiyetli kullanıma ait öneriler
Tablet ve uslu telefon kullanımı 30’uncu aydan 13 yaşına kadar aile hakimiyetinde hakikatleşmeli. Bu yaş çocukları gelişim özellikleri gereği otokontrol sağlayamazlar. Bu sebeple ailelerin özellikle 6 yaşına kadar bu taşıtları çocuklarıyla beraber kullanmaları gerekiyor. Başka Bir Deyişle çocuğun eline tablet ya da uslu telefon verildiği zamanların ebeveynler için dinlenme ya da başka işlerle uğraşma fırsatı olarak görülmemesi gerekir.
Ebeveynler çocuğun oynadığı oyuna ait sualler sorarak, içeriğin farklı istikametlerine dikkat sürükleyerek çocukla etkileşimini sürdürmelidir. Ayrıca hakimiyetli kullanımın sağlanması ismine, 13 yaşına kadar çocukların bu taşıtları kendi odalarında değil oturma odası gibi ortak alanlarda kullanmalarına izin verilmesi uygun olur. Konutta tehlikesiz internet kutuyu kullanılması da ehemmiyetli. Bu taşıtların bilgisayarların sahip olduğu tüm özelliklere sahip olduğunun, onların yapabildiği her şeyi, hatta daha aşırısını, yapabildiğinin göz önünde bulundurulması gerekir.
Mektebe hazırlık
Çocukların mektebe hazırlık ve mekteple tanışma zamanları olan 6 ve 7’nci yaşlarda, ekran teknolojilerinin sahip olduğu cümbüşlü ve interaktif içerik, çocuklara mektebin sunduğu “sıkıcı” okuma-yazma içeriğinden daha cazip geliyor. Bu vaziyetin bir neticeyi olarak da bir hayli çocuk, öykü kitaplarını, yazma aktifliklerini ya da matematiği “sevimsiz” buluyor.
Aileler, çocuklarını mektep içeriğine teşvik etmek ismine özellikle bu yaşlarda ekran teknolojilerini kullanma mevzusunda daha sınırlayıcı olabilirler. Tablet kullanımını sınırlama ve okuma yazma aktifliklerini teşvik etme ismine bire iki kaideyi oldukça işe yarayabilir. Şayet çocuğunuz bir saat tablet kullanıyorsa en az iki saat okuma yazma etkinlikleri ile meşgul olmalı. Bu kaide, çocuğa da söylenmeli ve mektepteki içeriğin daha bedelli olduğu hissettirilmeli.
Ülkemizde başlayan FATİH Projesi kapsamında yakın bir gelecekte tüm talebelere tablet dağıtılacağı düşünüldüğünde, çocuklarımızın bu teknolojileri erken yaşta kullanmaya başlamaları ehemmiyetli. Türkiye eğitimde dijital mutasyonda uygun adımları atabilirse, çocukların gözdesi konumundaki ekran teknolojileri ile mektep müfredatlarının barışması yakın bir gelecekte asıllaşabilir. Ayrıca teknolojik büyümeler devam ettikçe, tablet kullanımının çocukların yaşamlarında daha fazla yer kaplayacağı göz önünde bulundurulmalı.
Tablet perhizi :
Çocukların tablet kullanımına müteveccih yaptırılacak bir perhizin iki ebadı var. Birincisi çocuğunuzun tablet kullanım müddetine kısıtlama getirmek, ikincisi ve daha ehemmiyetlisi ise tablette ne ile meşgul olduğuna yoğunlaşmak. Bunu tıpkı zayıflama perhizi gibi düşünebiliriz. Uygun bir perhiz için nasıl yediklerimizin sadece ölçüsüne değil kalorilerine de dikkat ediyorsak tablet kullanımı mevzusunda da sadece kaç saat kullanıldığına değil ne emelle kullanıldığına dikkat etmemiz gerekir.
Uzmanlar 13 yaşına kadar günlük 2 saatten fazla bu teknolojilerin kullanılmasının muhtelif fiziksel ve zekâsal problemlere yol açtığına dikkat sürüklüyorlar. Kızgın tavırlar, dikkat noksanlığı, hiperaktivite, obezite, uyku bozukluğu, ebeveyn-çocuk çatışması, materyalizm, oturma ve görme bozuklukları araştırmaların ortaya koyduğu problemlerdir. Ancak bu problemlerin sadece zamana bağlı olarak değil meşgul olunan içerikle de alakalı olduğunun unutulmaması gerekir.
İçerik tercihinde tek kriter çocukların uygulamalardan beğenip beğenmemesi olmamalı. İçeriğin ebeveynlerin şuurlu seçimleriyle tanımlanması gerekir. Uygulamaların tercihinde ebeveynler şunlara dikkat etmeli:
• Uygulama marketinin yaşa göre filtreleme özelliği kullanılmalı.
• Uygulamaların kullanım şartlarını okumalı ve burada belirtilen ihtarlar dikkate alınarak tercih yapılmalı.
• Güvenilir eğitim siteleri ve uzman önerileri dikkate alınarak uygulamalar seçilmeli.
• Cümbüş ve eğitimsel içerik arasındaki denge korunmalı.
• Uygulamanın aile katılımını teşvik etmesine dikkat edilmeli.
• Uygulamanın çocuğunuzun muvaffak olabileceği niyetlere sahip olduğu hakimiyet edilmeli.
Uygulamaların tercihinde bu özelliklere dikkat edilmesinin yanı sıra son yarıyılda bazı firmalar tarafından emin yaş aralıkları için özel olarak planlanmış ve içerisinde sadece bu yaş grubuna uygun uygulamaları barındıran tabletlerin kullanılması da iyi bir alternatif olabilir.
Kaynak:drsaglik.net
Çocukların üçte biri konuşmaya başlamadan evvel tablet kullanmaya başlıyor.
Tabletlerin çocuklar üzerindeki tesirleri hakkında yapılan münakaşalar, olması gerekenden daha fazla bu teknolojilerin negatif tesirlerine odaklanıyor. Bu teknolojilerin çocukları negatif olarak etkileme gücünün olduğuna inanıyorsak, pozitif etkileme potansiyelinin olduğuna da inanmamız gerekir.2017 senesinde Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir araştırma kuruluşu olan Common Sense Media tarafından yapılan araştırma, çocukların üçte birinin henüz konuşmaya ve yürümeye başlamadan evvel tablet kullanmaya başladıklarını ortaya koydu. Ülkemizde RTÜK’nam geçtiğimiz sene kasım ayında yayınladığı Çocukların Medya Kullanım Alışkanlıkları Araştırması’nın neticelerine bakıldığında bizde de vaziyetin Amerika Birleşik Devletleri’den farklı olmadığı görülüyor. Bu araştırmaya göre çocukların en çok kullandığı medya vasıtayı artık televizyon değil; cep telefonu. Vasati olarak Türkiye’de bir çocuk günlük 2 saat 39 dakika cep telefonu ile zaman geçiriyor. Araştırmalara bakıldığında çocuklar, hatta bebekler taşınabilir ekran teknolojilerini kullanma mevzusunda en az erişkinler kadar istekliler.
Sponsorlu Bağlantılar
Bebekler elleri ile bir nesneyi anlayabildikleri andan itibaren ebeveynlerinin uslu telefonlarını ve tabletlerini almak istiyorlar. Hem de donakaltıcı bir biçimde bu aygıtları kullanmakta oldukça hünerliler. Bu aygıtların ekranındaki renkler, her yaştan çocuğa hitap edecek biçimde planlanmış oyunlar ve uygulama marketleri sayesinde aralıksız yenilenebilen içerik, televizyon lehine devam eden oyunun kaidelerini değiştirdi. Çocuklar, bu aygıtların televizyonda yer alandan çok daha fazla içeriğe erişme olanağı sunduğunun farkında.
Ebeveynler arayış içinde
2010’lu senelerden itibaren yaşamımızı abluka eten tablet ve uslu telefon teknolojileri karşısında ebeveynler arayış içerisinde. Çocuk yetiştirme ile alakalı forumlar, bloklar ve web sayfaları araştırıldığında ebeveynlerin “Çocuğumun elinden tableti alamıyorum. Ne yapmam zorunlu?” cinsinden suallerine tesadüfmek için talihli olmaya gerek yok. Ancak hemen belirtelim bu aygıtların tesirleri mevzusunda henüz çok fazla bilimsel çalışma yok. Bu vaziyetin birinci sebebi, bu teknolojilerin yaşamımıza yeni girmiş olması ikincisi ise teknolojinin aralıksız yenilenmesinden dolayı bir araştırma bitmeden yeni özelliklere sahip aygıtların piyasaya çıkması. Bu yazıda, yapılan hudutlu rakamda bilimsel araştırmanın neticeleri istikametinde sizlere tablet ve uslu telefonların çocuklar üzerindeki tesirleri ile alakalı bilgi vereceğim. Ayrıca anne, baba, çocuk bakıcısı ya da hoca olarak nelere dikkat faktörüz gerektiğini belirteceğim.
30 aya kadar izin verilmemeli
30’uncu aya kadar beyin fiziksel gelişiminin neredeyse tamamını tamamlar. Bu sebeple çocuklarda bu yarıyılın hakikat dünya tecrübeleri ile geçirilmesi ehemmiyetli. Araştırmalar, 30’uncu ayın çocukların ekran teknolojisiyle tanışmaya başlaması için kritik bir yarıyıl olduğunu gösteriyor. Bir Hayli belirti, 30’uncu aya kadar ekran teknolojilerinin çocukların fiziksel ve zekâsal gelişimini yavaşlattığını ortaya koyuyor. Az rakamda araştırma tablet ve uslu telefonlarda yer alan eğitsel uygulamaların bebeklerin daha iyi bilmelerine neden olduğunu ortaya koysa da henüz elimizde bu taşıtların kullanımının pozitif öğrenişsel neticeler doğurduğuna ait hiçbir belirti bulunmuyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nde çocuk gelişimi mevzusunda araştırmalar yürüten Dr. Garry Small, “Henüz bu teknolojilerin nörolojik tesirlerini bütün olarak öğrenmiyoruz” diyor ve ilave ediyor, “Bildiğimiz şey çocukların bu teknolojilerin karşısına geçtiğinde suskunlaştıkları ve fiziksel faaliyetlerinde eksilme olduğu.”
30 aya kadar çocukların tablet ve uslu telefonlarla değil aile fertleriyle etkileşime geçmeleri fiziksel ve öğrenişsel gelişimleri için daha bereketli. Zira fiziksel reyin çocuğunuzun zekâsal ve duygusal gelişimine katkıda bulunuyor. Çocuğunuz tabletle meşgulken çevreyi lekelemez, tablette fotoğraf yaparken koltuğunuz boya olmaz ya da çevre bölmez. Sular atlatmak, koltuğu boyamak, duvarlara fotoğraflar yapmak konutunuza hasar verir ama bu biçimde çocuğunuz dünyanın nasıl işlediğini hakikat tecrübelerle öğrenir.
Ayrıca bebeğinizin 30’uncu aya kadar olan yarıyılda sizinle ve değişik çocuklarla laflı ve fiziksel etkileşime geçmesi için olası olduğunca çok fırsat yaratmak gerekir. Çocuğunuz geliştikçe teknoloji yaşamında çok daha fazla yer kaplayacağı için beynin fiziksel gelişiminin neredeyse bitirildiği bu kritik yarıyılda, ekran teknolojilerinden uzak durması iyi bir seçim olur.
Aileler 30’uncu aydan itibaren hakimiyetli bir biçimde bu teknolojilerin kullanımına izin vermeye başlayabilirler. Yapılan araştırmada, tablet ve uslu telefonlardaki uygun eğitsel içerikle bu yaşlardan itibaren karşılaşmaya başlayan çocukların “yaratıcılık”, “hayal kurma”, “temle içerik bilgisi” ve “mektebe hazır olma” yetenekleri açısından bu teknolojileri kullanmayan akranlarına göre daha zaferli oldukları ortaya konuluyor.Hakimiyetli kullanıma ait öneriler
Tablet ve uslu telefon kullanımı 30’uncu aydan 13 yaşına kadar aile hakimiyetinde hakikatleşmeli. Bu yaş çocukları gelişim özellikleri gereği otokontrol sağlayamazlar. Bu sebeple ailelerin özellikle 6 yaşına kadar bu taşıtları çocuklarıyla beraber kullanmaları gerekiyor. Başka Bir Deyişle çocuğun eline tablet ya da uslu telefon verildiği zamanların ebeveynler için dinlenme ya da başka işlerle uğraşma fırsatı olarak görülmemesi gerekir.
Ebeveynler çocuğun oynadığı oyuna ait sualler sorarak, içeriğin farklı istikametlerine dikkat sürükleyerek çocukla etkileşimini sürdürmelidir. Ayrıca hakimiyetli kullanımın sağlanması ismine, 13 yaşına kadar çocukların bu taşıtları kendi odalarında değil oturma odası gibi ortak alanlarda kullanmalarına izin verilmesi uygun olur. Konutta tehlikesiz internet kutuyu kullanılması da ehemmiyetli. Bu taşıtların bilgisayarların sahip olduğu tüm özelliklere sahip olduğunun, onların yapabildiği her şeyi, hatta daha aşırısını, yapabildiğinin göz önünde bulundurulması gerekir.
Mektebe hazırlık
Çocukların mektebe hazırlık ve mekteple tanışma zamanları olan 6 ve 7’nci yaşlarda, ekran teknolojilerinin sahip olduğu cümbüşlü ve interaktif içerik, çocuklara mektebin sunduğu “sıkıcı” okuma-yazma içeriğinden daha cazip geliyor. Bu vaziyetin bir neticeyi olarak da bir hayli çocuk, öykü kitaplarını, yazma aktifliklerini ya da matematiği “sevimsiz” buluyor.
Aileler, çocuklarını mektep içeriğine teşvik etmek ismine özellikle bu yaşlarda ekran teknolojilerini kullanma mevzusunda daha sınırlayıcı olabilirler. Tablet kullanımını sınırlama ve okuma yazma aktifliklerini teşvik etme ismine bire iki kaideyi oldukça işe yarayabilir. Şayet çocuğunuz bir saat tablet kullanıyorsa en az iki saat okuma yazma etkinlikleri ile meşgul olmalı. Bu kaide, çocuğa da söylenmeli ve mektepteki içeriğin daha bedelli olduğu hissettirilmeli.
Ülkemizde başlayan FATİH Projesi kapsamında yakın bir gelecekte tüm talebelere tablet dağıtılacağı düşünüldüğünde, çocuklarımızın bu teknolojileri erken yaşta kullanmaya başlamaları ehemmiyetli. Türkiye eğitimde dijital mutasyonda uygun adımları atabilirse, çocukların gözdesi konumundaki ekran teknolojileri ile mektep müfredatlarının barışması yakın bir gelecekte asıllaşabilir. Ayrıca teknolojik büyümeler devam ettikçe, tablet kullanımının çocukların yaşamlarında daha fazla yer kaplayacağı göz önünde bulundurulmalı.
Tablet perhizi :
Çocukların tablet kullanımına müteveccih yaptırılacak bir perhizin iki ebadı var. Birincisi çocuğunuzun tablet kullanım müddetine kısıtlama getirmek, ikincisi ve daha ehemmiyetlisi ise tablette ne ile meşgul olduğuna yoğunlaşmak. Bunu tıpkı zayıflama perhizi gibi düşünebiliriz. Uygun bir perhiz için nasıl yediklerimizin sadece ölçüsüne değil kalorilerine de dikkat ediyorsak tablet kullanımı mevzusunda da sadece kaç saat kullanıldığına değil ne emelle kullanıldığına dikkat etmemiz gerekir.
Uzmanlar 13 yaşına kadar günlük 2 saatten fazla bu teknolojilerin kullanılmasının muhtelif fiziksel ve zekâsal problemlere yol açtığına dikkat sürüklüyorlar. Kızgın tavırlar, dikkat noksanlığı, hiperaktivite, obezite, uyku bozukluğu, ebeveyn-çocuk çatışması, materyalizm, oturma ve görme bozuklukları araştırmaların ortaya koyduğu problemlerdir. Ancak bu problemlerin sadece zamana bağlı olarak değil meşgul olunan içerikle de alakalı olduğunun unutulmaması gerekir.
İçerik tercihinde tek kriter çocukların uygulamalardan beğenip beğenmemesi olmamalı. İçeriğin ebeveynlerin şuurlu seçimleriyle tanımlanması gerekir. Uygulamaların tercihinde ebeveynler şunlara dikkat etmeli:
• Uygulama marketinin yaşa göre filtreleme özelliği kullanılmalı.
• Uygulamaların kullanım şartlarını okumalı ve burada belirtilen ihtarlar dikkate alınarak tercih yapılmalı.
• Güvenilir eğitim siteleri ve uzman önerileri dikkate alınarak uygulamalar seçilmeli.
• Cümbüş ve eğitimsel içerik arasındaki denge korunmalı.
• Uygulamanın aile katılımını teşvik etmesine dikkat edilmeli.
• Uygulamanın çocuğunuzun muvaffak olabileceği niyetlere sahip olduğu hakimiyet edilmeli.
Uygulamaların tercihinde bu özelliklere dikkat edilmesinin yanı sıra son yarıyılda bazı firmalar tarafından emin yaş aralıkları için özel olarak planlanmış ve içerisinde sadece bu yaş grubuna uygun uygulamaları barındıran tabletlerin kullanılması da iyi bir alternatif olabilir.
Kaynak:drsaglik.net
Sponsorlu Bağlantılar
Hiç yorum yok:
comments